Diabetische retinopathie (DRP)
Bij retinopathie raakt het netvlies beschadigd door afwijkende of lekkende bloedvaatjes. Retinopathie komt voor bij mensen met diabetes (suikerziekte), vandaar de naam diabetische retinopathie, afgekort DRP. Retinopathie kan leiden tot slechtziendheid en zelfs blindheid. Regelmatige controle is dan ook belangrijk. Zo kunnen we snel een behandeling starten als dat nodig is. Bij diabetespatiënten kan ook de macula (gele vlek, het scherpe zien) gaan zwellen. Dit heet diabetische maculopathie.
Oorzaken van retinopathie
Bij diabetes kunnen de wanden van de bloedvaten zwakker worden. Dit gebeurt in het hele lichaam, dus ook in de dunne bloedvaatjes in het oog. Door de beschadigingen in de bloedvaatjes ontstaan kleine bloedinkjes op het netvlies (dot-bloedinkjes) en ongewone vaatkronkeltjes (micro-aneurysma’s). Ook kan er vocht uit de bloedvaatjes lekken, wat onder het netvlies gaat zitten. Dit heet (diabetisch) macula-oedeem. Hierdoor kan het zicht verslechteren.
Als de schade aan de vaten toeneemt, kan het voorkomen dat de bloedvaatjes afgesloten raken en gebieden van het netvlies niet meer van zuurstof kunnen voorzien. Als dit het geval is maakt het netvlies nieuwe vaten in die gebieden aan. Helaas zijn deze bloedvaten van hele slechte kwaliteit, waardoor ze meer schade aanbrengen: er ontstaan meer bloedinkjes en meer lekkages van vocht. Ook ontstaat er littekenweefsel op het netvlies, wat het netvlies laat samentrekken. Het stadium dat er nieuwe vaatjes gaan groeien in het netvlies heet proliferatieve diabetische retinopathie. Door de slechte nieuwe bloedvaten kunnen ook bloedingen ontstaan waarbij het bloed in het glasvocht terecht komt (glasvochtbloeding). Vaak gaat het zicht dan sterk achteruit, omdat men niet door het bloed heen kan kijken. Het bloed zal na verloop van tijd weer wegtrekken, maar soms moet dit weggehaald worden met een operatie. De schade aan het netvlies kan zelfs zo groot worden, dat door littekenweefsel het netvlies van zijn plek wordt getrokken (netvliesloslating). Ook hiervoor kan een operatie nodig zijn om dit te herstellen.
Wanneer er een behandeling gestart moet worden is afhankelijk van welke afwijkingen er gevonden worden en zal dus door de oogarts met u besproken worden.
Symptomen van diabetische retinopathie
Diabetische retinopathie heeft meerdere symptomen. Dit kan bij iedereen anders zijn. Vaak krijgt u pas klachten als er al schade aan het netvlies is. Regelmatige oogcontroles zijn dus belangrijk. U kunt last krijgen van:
- slecht of wazig zien;
- vervormd zien;
- vlekken zien;
- slierten zien;
- fletse kleuren zien;
- dubbelzien;
- slecht zien in het donker;
- pijnlijke ogen.
Bij diabetes kunt u ook last hebben van afwisselend scherp en onscherp zien. Dit is geen teken van DRP maar heeft te maken met uw bloedsuikerwaarde.
Tip van de oogarts
Diabetische retinopathie ontstaat sneller als uw suikerwaarden niet goed onder controle zijn. Wat en hoe u eet is dus belangrijk voor de gezondheid van uw ogen. Een diëtist kan hierbij helpen. Ook speelt de bloeddruk een belangrijke rol bij het ontstaan van diabetische retinopathie. Laat uw bloeddruk dus regelmatig controleren bij uw huisarts! Tot slot is roken erg slecht voor de gezondheid van de bloedvaten. Roken leidt dus ook tot eerdere schade aan het netvlies. Vraag uw huisarts om hulp bij stoppen met roken.
Behandelingen
Als u diabetes heeft is het belangrijk in ieder geval elke 2 jaar uw ogen te laten controleren. Zo kunnen we al vroeg ontdekken of er een behandeling van het netvlies nodig is. Vaak zal uw internist of huisarts u hierop wijzen, maar vraag er anders zelf naar. Onze oogartsen in het medische retina-team zijn specialist in netvliesproblemen. Zorg er altijd voor dat u iemand mee neemt als u voor behandeling naar het Oogziekenhuis komt; het zicht kan na een behandeling tijdelijk minder zijn.
In de meeste gevallen is de behandeling niet gericht op de verbetering van het zicht, maar om verdere verslechtering van het zicht te voorkomen. Afhankelijk van de afwijkingen die bij uw netvlies worden gevonden zijn er verschillende behandelmogelijkheden.
Panretinale Laser-behandeling (Panretinale Photocoagulatie)
Het belangrijkste onderdeel van de behandeling van DRP is het voorkomen van de groei van nieuwe zwakke bloedvaatjes. Deze ontstaan wanneer delen van het netvlies te weinig zuurstof krijgen. Door die delen met te weinig zuurstof te behandelen met laser, geven deze delen geen signalen meer af om nieuwe bloedvaatjes aan te maken. Ook kan de laser ook bestaande nieuwe bloedvaatjes dicht maken. Een laserbehandeling duurt ongeveer een half uur. Vaak zijn er veel gebieden die gelaserd moeten worden; de behandeling kan dan in 3 of 4 afspraken verdeeld worden.
Focale of Grid laserbehandeling (Focale/Grid photocoagulatie)
Deze laserbehandeling wordt specifiek gebruikt wanneer afwijkingen in het centrum van het netvlies (in de macula) worden gezien. Er is dan sprake van diabetische maculopathie. Tijdens deze behandeling worden met een lichte intensiteit de plekken waar lekkage optreed gesloten en/of wordt de afvoer verbeterd.
Onderzoeken
Tijdens de regelmatige controles bij de oogarts zult u een aantal onderzoeken krijgen. Zo houden wij de gezondheid van uw netvlies goed in de gaten. Bij sommige onderzoeken gebruiken we oogdruppels. Hierdoor ziet u een paar uur wazig en kunt u niet autorijden of fietsen.
Afspraak maken of verwijzen
Heeft u een verwijsbrief van uw huisarts (of in sommige gevallen van de optometrist)? Dan kunt u een afspraak maken bij Het Oogziekenhuis Rotterdam.
Bent u al in behandeling bij een oogarts in een ander ziekenhuis? Dan kan uw oogarts als dat nodig is een verwijzing regelen naar ons ziekenhuis.